Διαβάστε το παρασκήνιο του αεροπορικού βομβαρδισμού του τουρκικού στρατού από τη Ρωσία
Η Άγκυρα μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον
(Πηγή : http://infognomonpolitics.blogspot.gr)
Στις 9 Φεβρουαρίου ένα ρωσικό μαχητικό βομβάρδισε κοντά στην αλ Μπαμπ κτήριο που χρησιμοποιούσε ο τουρκικός στρατός, στην επιχείρηση κατάληψης της πόλης από τους τζιχαντιστές.
Από το βομβαρδισμό σκοτώθηκαν τρεις Τούρκοι στρατιωτικοί και τραυματίστηκαν άλλοι ένδεκα.
Για το γεγονός αφιέρωσε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση ο διευθυντής του γραφείου της Hürriyet στην Άγκυρα, Μουράτ Γετκίν, και αξίζει να την μελετήσουμε.
Του Μουράτ Γετκίν (Murat Yetkin), εφ. Hürriyet.
Οι συμπτώσεις και οι πραγματικότητες στο ρωσικό «ατύχημα» και η CIA
Πρώτα να παραθέσουμε τα πραγματικά γεγονότα:
Ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος που απογειώθηκε από τη βάση Χμεϊμίμ στη Συρία, το πρωί της 9ης Φεβρουαρίου στις 08:40 βομβάρδισε ένα κτήριο κοντά στην αλ Μπαμπ στη Συρία.
Τις επόμενες ώρες οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) ανακοίνωσαν ότι σκοτώθηκαν τρεις Τούρκοι στρατιώτες στην επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» και πως υπήρχαν έντεκα τραυματίες που είχαν εγκλωβιστεί κάτω από τα ερείπια όταν γκρεμίστηκε το κτήριο κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών από το ρωσικό μαχητικό. Οι νεκροί Μεχμέτ Σαχίν, Μουτζαχίτ Τοπάλ και Ομέρ Ακούς είχαν υπηρεσία σε μια μονάδα τεθωρακισμένων που υποστήριζε τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό με σκοπό να πάρουν την αλ Μπαμπ από το ISIS.
Τις ίδιες ώρες ανακοινώθηκε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου κάλεσε τηλεφωνικά τον Ρώσο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ. Την ίδια ώρα διαδόθηκε η πληροφορία ότι οι τρεις Τούρκοι στρατιώτες μπορεί να χτυπήθηκαν από τις μονάδες στρατού της Συρίας που βρισκόταν τρία χιλιόμετρα μακριά από την αλ Μπαμπ, ή από τους εθνοφρουρούς που υποστηρίζουν το Ιράν.
Προς το βράδυ, με γραπτή ανακοίνωσή του το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν κάλεσε στο τηλέφωνο τον πρόεδρο Ερντογάν και ανακοίνωσε τη «θλίψη» του για το «τραγικό» συμβάν στο οποίο σκοτώθηκαν οι τρεις Τούρκοι στρατιώτες. Στην ίδια ανακοίνωση τονιζόταν ότι οι δυο ηγέτες ήταν σύμφωνοι για την αύξηση του στρατιωτικού συντονισμού και πως θα συνεχίσουν να στηρίζουν τη διαδικασία της Γενεύης και της Αστάνας για το μέλλον της Συρίας.
Στη γλώσσα της διπλωματίας αυτό σημαίνει «το συγκεκριμένο γεγονός δεν θα επηρεάσει τις σχέσεις μας, συνεχίζουμε την πορεία».
Τις επόμενες ώρες, σε είδηση βασισμένη σε πηγές του τουρκικού στρατού, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου της Ρωσίας Βαλερί Γερασίμοφ κάλεσε τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσί Ακάρ και δήλωσε πως το συμβάν ήταν ένα ατύχημα που προέκυψε από έλλειψη στρατιωτικού συντονισμού και εξέφρασε τη θλίψη του για το γεγονός.
Το επόμενο πρωί, δηλαδή στις 10 Φεβρουαρίου, η πρώτη ανακοίνωση για το συμβάν ήρθε και πάλι από το Κρεμλίνο. Είναι προφανές ότι η σύσκεψη μεταξύ Πούτιν, Γερασίμοφ και υπουργού άμυνας Σεργκέι Σοϊλού είχε διαφορετικά αποτελέσματα από όσα γνωρίζαμε μέχρι τότε. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντιμίτρι Πεσκόφ έλεγε ότι πήραν από τους Τούρκους τις συντεταγμένες του κτηρίου που βομβαρδίστηκε. Από αυτό βγήκε το συμπέρασμα ότι ή δόθηκε λάθος πληροφορία στο Χμεϊμίμ από το Εσκίσεχιρ για την τοποθεσία που πρέπει να βομβαρδιστεί, ή ότι ο Τουρκικός στρατός δεν είχε εκκενώσει το κτήριο που θα έπρεπε να είχε εκκενωθεί.
Και στις δύο περιπτώσεις θα μπορούσε να προκύψει ότι το λάθος δεν είναι της Ρωσίας.
Μάλιστα ξεκίνησαν και ερωτήματα του τύπου αν αυτό ήταν άλλη μια επιχείρηση της παράνομης οργάνωσης του Φετουλάχ Γκιουλέν που εξακολουθεί να υπάρχει στις Τουρκικές Εναέριες Δυνάμεις.
Αυτό το διάστημα ο εκπρόσωπος Τύπου της κυβέρνησης, και βοηθός του πρωθυπουργού, Νουμάν Κουρτουλμούς, ανακοίνωσε ότι το συμβάν ήταν ένα λάθος που προκλήθηκε από κακό συντονισμό. Η δήλωση αυτή όμως δεν εξηγούσε και πάλι το πώς ακριβώς έγινε το συμβάν.
Οι λεπτομέρειες ήρθαν το βράδυ από το ΓΕΕΘΑ. Σύμφωνα με αυτές οι Τούρκοι στρατιώτες δεν είχαν πάει εκείνη τη μέρα στο κτήριο, αλλά ήταν εκεί επί δέκα μέρες. Στις 8 Φεβρουαρίου [δηλαδή μια μέρα πριν από τον αεροπορικό βομβαρδισμό] από την «περιοχή που βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Ρωσίας» (από αυτό μπορούμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι εκεί είναι εθνοφρουρά του ρωσικού στρατού ή υποστηρικτές του) είχαν ρίξει έναν πύραυλο σε περιοχή όπου βρισκόταν «φίλια στοιχεία» (μπορούμε να το διαβάσουμε ως Ελεύθερος Συριακός Στρατός, ή Τούρκοι στρατιώτες).
Είναι προφανές ότι η ρίψη πυραύλου έγινε το προηγούμενο βράδυ. Γιατί οι ΤΕΔ αμέσως εντόπισαν τις συντεταγμένες του σημείου απ’ όπου έγινε η ρίψη πυραύλου εναντίον τους, και τις ανέφεραν στις 23:41 μέσω της αεροπορικής βάσης του Εσκίσεχιρ, στη βάση Χμεϊμίμ, όπου λειτουργούν κέντρα συντονισμού των επιχειρήσεων. Τις ίδιες ώρες ο στρατιωτικός ακόλουθος της Ρωσίας, ίσως και να τον είχαν σηκώσει από το κρεβάτι, είχε κληθεί στο Γενικό Επιτελείο και του είχαν δώσει και αυτού τις ίδιες πληροφορίες.
Περίπου 9 ώρες μετά από αυτό, το πρωί της 9ης Φεβρουαρίου, στις 08:40, βομβαρδίζεται το κτήριο από το ρωσικό μαχητικό και σκοτώνονται τρεις Τούρκοι στρατιώτες.
Αυτά είναι τα γεγονότα που ζήσαμε, ας πάμε τώρα στις συμπτώσεις:
Όταν συνέβαιναν αυτά, ο αρχηγός της CIA Μάικλ Πομπέο ήταν στον αέρα με πρώτη στάση την Τουρκία, στο πλαίσιο περιοδείας στην περιοχή με θέμα τη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ). Η επίσκεψη αυτή γινόταν αμέσως μετά την πρώτη περιεκτική τηλεφωνική συνομιλία του προέδρου Ερντογάν με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, στις 8 Φεβρουαρίου. Σκοπός της περιοδείας στην περιοχή η αναζήτηση μιας κοινής στρατηγικής για αποτελεσματική καταπολέμηση του ΙΚ (και της αλ Κάιντα). Όταν ο Πομπέο προσγειώθηκε στην Άγκυρα, στις 9 Φεβρουαρίου, είχε ήδη αρχίσει να εξελίσσεται η κρίση με τη Ρωσία, και ο θάνατος των Τούρκων στρατιωτικών στη Συρία. Καθώς ο Πομπέο ήταν σε συνάντηση με τον Ερντογάν και τον Χακάν Φιντάν της ΜΙΤ, συνεχιζόταν σε όλη της την ένταση η διπλωματία με τη Ρωσία για το θέμα. Ενώ η Μόσχα επέμενε ότι «μας το είπαν οι Τούρκοι και βομβαρδίσαμε», και η Άγκυρα ισχυριζόταν ότι «δεν το είπαμε εμείς», ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Ακάρ ήταν σε συνάντηση με τον Άγγλο ομόλογό του, σερ Στιούαρτ Πιτς, που είχε επισκεφθεί την Άγκυρα.
Και τώρα οι ερμηνείες:
Το γεγονός αυτό έδειξε για ακόμη μια φορά πως η κατάσταση στη Συρία, στην οποία συμμετέχει πλέον και ο Τουρκικός στρατός, είναι εύθραυστη και ανοιχτή σε υποδαυλίσεις. Σκοτώθηκαν 3 στρατιώτες και τραυματίστηκαν άλλοι 11. Αυξάνονται οι νεκροί στην επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία.
Με τον ίδιο τρόπο το γεγονός έδειξε πως η θέση της Τουρκίας ανάμεσα στη Μόσχα, με την οποία συνεργάζεται και είναι ανταγωνιστής του ΝΑΤΟ και την Ουάσινγκτον, που είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ και με την οποία έχει κλονισμένες σχέσεις (λόγω PYD-PKK), συνεχίζεται πάνω σε πολύ εύθραυστες ισορροπίες.
Παρ’ όλα αυτά, με την άμεση διαμεσολάβηση της διπλωματίας η Τουρκία και η Ρωσία για δεύτερη φορά τους τελευταίους μήνες απέφυγαν την τελευταία στιγμή μια νέα κρίση. Η πρώτη ήταν με τη δολοφονία του Ρώσου πρέσβη Αντρέι Καρλόφ στην Άγκυρα, στις 19 Δεκεμβρίου 2016. Τότε είχε αποφευχθεί η κρίση με την άμεση τηλεφωνική επικοινωνία του Ερντογάν με τον Πούτιν, κατά την οποία του εξέφρασε τη θλίψη του, είπε ότι είναι ανοιχτός σε συνεργασία και ζήτησε να μην επηρεάσει το γεγονός τη διαδικασία Αστάνας-Γενεύης.
Φυσικά έρχεται στο μυαλό και το εξής ερώτημα: Αν στις 24 Νοεμβρίου 2015, όταν καταρρίφθηκε το ρωσικό πολεμικό αεροπλάνο από τουρκικά F-16 επειδή παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο, ακολουθούσε ο Ερντογάν παρόμοια στάση και δήλωνε τότε «Λυπάμαι, δεν έγινε σκόπιμα, το ερευνούμε», και αν μετά από δυο μέρες δεν έβγαινε ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου να αναλάβει την ευθύνη λέγοντας «Εγώ έδωσα την εντολή για την κατάρριψη» και δεν ξεσπούσε η κρίση με τη Ρωσία, θα ήταν άραγε διαφορετικές οι εξελίξεις σήμερα στη Συρία;
Προσωπικά έχω την περιέργεια για το τι συνέβη σε δυο ζητήματα που έλαβαν χώρα στο πρόσφατο παρελθόν: Το δεύτερο είναι η πραγματική ιστορία, κάτω από ποια πραγματικά περιστατικά έγινε η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροπλάνου, τι συνέβη στο παρασκήνιο. Το πρώτο είναι το τι ειπώθηκε ανάμεσα στον τότε πρωθυπουργό Ερντογάν και τον τότε αρχηγό ΓΕΕΘΑ Μπουγίκουανιτ, στις 4 Μαΐου 2007, στο Ντολμάμπαχτσε.
Αν δεν καταλάβουμε αυτά τα δύο, δεν θα καταλάβουμε ποτέ πώς φτάσαμε στη 15η Ιουλίου και τι πραγματικά έχει συμβεί.
Μετάφραση: Σοφία Αγγελίδου.
Σχόλιο, επιμέλεια: Σάββας Καλεντερίδης
