Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου 2015

Εξαιρετικός Αλ. Παπαχελάς για την ηγεσία που λείπει σήμερα


Η ηγεσία που λείπει σήμερα
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
Ενα πράγμα είναι ολοφάνερο μετά τις εκλογές της Κυριακής. Η ούτως αποκαλούμενη ελίτ αυτής της χώρας είναι σαφώς αποκομμένη από μεγάλα τμήματα της ελληνικής κοινωνίας. Δεν είναι μόνο η αδυναμία πρόβλεψης του αποτελέσματος, για την οποία δεν ευθύνονται μόνο οι δημοσκοπήσεις. Είναι το γεγονός ότι ο ένας δεν καταλαβαίνει τον άλλον. Αυτά που σκέπτεται ο αστός που ψήφισε «Ναι» στο δημοψήφισμα ούτε περνούν από το μυαλό μιας μεγάλης μερίδας των οπαδών του «Οχι», και τούμπαλιν.
Ενα ζήτημα είναι ασφαλώς η προφανής ταξική γκετοποίηση της ψήφου. Το κομμάτι της κοινωνίας που ένιωθε τον περασμένο Δεκέμβριο ότι κάτι άρχισε να κινείται στην οικονομία και το οποίο τα βγάζει ακόμη πέρα, έστω και με δυσκολίες, είναι και αυτό περιχαρακωμένο. Οχι πως δεν έχουμε όλοι στο περιβάλλον μας εμπειρίες κατεστραμμένων μεσοαστών, νέων ανέργων κλπ. κλπ. Είναι όμως άλλο να ακούς αυτές τις εμπειρίες και άλλο να τις ζεις. Και δυστυχώς πολλοί πέφτουν στην εμπειρική παγίδα, βγάζοντας συμπεράσματα από το γεγονός πως «η Κηφισίας έχει πολλή κίνηση». Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη. Η αρχή της κρίσης και το επεισόδιο των «αγανακτισμένων» προκάλεσαν ένα βαθύ ρήγμα εμπιστοσύνης ανάμεσα σε πολλούς Ελληνες και τους εκπροσώπους των θεσμών της χώρας. Κάθε χώρα χρειάζεται τους ταγούς της. Εμείς τους γκρεμίσαμε, περίπου όπως έκαναν οι ανατολικοευρωπαϊκές χώρες μετά την πτώση του τείχους. Αλλαξαν το μοντέλο ενημέρωσης και ο τρόπος αντιμετώπισης καθετί «συστημικού». Η κρίση συνέπεσε και με την άνθηση στην Ελλάδα του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ενα κομμάτι της κοινωνίας δεν επικοινωνεί πια με τους παραδοσιακούς πολιτικούς, τα κλασικά μέσα ενημέρωσης και αμφισβητεί τα πάντα. Εχει βρει διέξοδο στον ανοικτό κόσμο του Διαδικτύου, ο οποίος στην ελληνική του εκδοχή έχει και πολύ έντονα σκοτεινές όψεις...
Ολη αυτή η αντίδραση είναι σε ένα βαθμό δικαιολογημένη. Χρειαζόταν μια απόρριψη του παλιού. Χρειαζόταν κάποιος να ανοίξει τα παράθυρα σε ένα μουχλιασμένο σπίτι για να μπει φρέσκος αέρας. Μπήκε όμως πραγματικά φρέσκος αέρας;
Ο κ. Τσίπρας και ορισμένα, πραγματικά ή εντελώς δήθεν, αντισυστημικά κόμματα έχουν βρει τον τρόπο επικοινωνίας με το απελπισμένο κομμάτι της κοινωνίας. Ενα άλλο κομμάτι κάθησε σπίτι του την Κυριακή, εξουθενωμένο και χωρίς πίστη στο αύριο. Η μεγάλη πρόκληση για τους εκπροσώπους της «άλλης όχθης» είναι διπλή. Πρέπει πρώτα να ξεριζώσουν από μέσα τους το σάπιο, συστημικό στοιχείο. Δεν είναι εύκολο, γιατί μιλάμε για σχέσεις και εξαρτήσεις δεκαετιών. Κατόπιν πρέπει να βρουν και να συνομιλήσουν με το μπλοκ της κοινωνίας που κινείται κάτω από το ραντάρ. Ούτε αυτό θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Σίγουρα, πάντως, η λύση δεν είναι η αλαζονική αντίδραση όσων με περίσσιο ελιτισμό τα ρίχνουν όλα στην ανωριμότητα της κοινωνίας σκούζοντας «μα τι λαός είναι αυτός». Ο λαός και το ελληνικό DNA δεν άλλαξαν θεαματικά. Τη διαφορά, όμως, την έκανε πάντοτε μια ηγεσία που τραβούσε τη χώρα μπροστά, έστω και με το «ζόρι», και πάντως όχι προς τα κάτω. Τέτοια ηγεσία λείπει σήμερα.