Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014

Ενδιαφέρον άρθρο για τη λαϊκή δεξιά


Η λαϊκή δεξιά
Κώστας Ιορδανίδης 
Η πολιτική φιλολογία των τελευταίων ημερών εμμένει εις την άποψη ότι η νέα κυβέρνηση έχει ανακτήσει χαρακτηριστικά της «λαϊκής δεξιάς». Υποθέτουμε ότι δεν ήταν αυτή η πρόθεση του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά, όταν κατάρτιζε τον κατάλογο των νέων υπουργών. Εκτός και εάν κάποιος θεωρεί ως «λαϊκή δεξιά» μία μετενσάρκωση των αλήστου μνήμης Μένιου Κουτσόγιωργα και Ευάγγελου Γιαννόπουλου του αρχέγονου ΠΑΣΟΚ στο πλαίσιο της Ν.Δ. σήμερα. Εάν πρόκειται περί αυτού, εκφάνσεις της «μαχητικής» αυτής πολιτικής συμπεριφοράς υπήρχαν και στην προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά ουδέν απέδωσαν, όπως κατέδειξε το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 25ης Μαΐου.
Η λαϊκή δεξιά -στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες- δεν ήταν δημιούργημα άναρθρων φωνασκούντων, αλλά πολιτικών ευρύτατης παιδείας, που είχαν ως στόχο πρώτιστο να διαμορφώσουν πολιτικό σχηματισμό με πρόσωπο «κοινωνικό», μετριάζοντας -κατά περίπτωση- ή τη σαρωτική εισβολή φιλελευθέρων πολιτικών πρακτικών ή εξουδετερώνοντας την έλξη που ασκούσαν στους ενδεέστερους πολίτες τα σοσιαλιστικά κόμματα της εποχής.
Οταν ο Δημήτριος Γούναρης ίδρυσε το Λαϊκό Κόμμα περί τα μέσα Οκτωβρίου 1920 δεσμεύθηκε ότι θα προωθήσει κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, φιλεργατική νομοθεσία και γύρω από το κόμμα του συσπειρώθηκαν 52 συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον κατηγόρησε ότι απέβλεπε στη διατάραξη της κοινωνικής γαλήνης και της καθεστηκυίας τάξεως. Παράλληλα, η φιλελεύθερη εφημερίδα «Εστία» έγραφε ότι ο «ελλογιμότατος κ. Γούναρης ύψωσε την σημαίαν του σοβιετισμού».
Ενα χρόνο πριν, τον Νοέμβριο του 1919, ο Ρωμαιοκαθολικός ιερέας Luigi Sturzo είχε ιδρύσει το Λαϊκό Κόμμα της Ιταλίας, κατόπιν αδείας του πάπα Βενεδίκτου ΙΕ΄, για να ανακόψει την άνοδο των σοσιαλιστών. Το κόμμα που ίδρυσε ο «σοσιαλιστής ιερεύς», είχε έντονα κοινωνικά χαρακτηριστικά και εξασφάλισε στις εκλογές του 1919 πάνω από το 20% των ψήφων. Ο Struzo υπήρξε ο ασυμβίβαστος πολέμιος του φασισμού, καθώς θεωρούσε ότι αντιστρατευόταν τις αρχές της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Στην Ελλάδα το Λαϊκό Κόμμα δεν είχε έντονη ιδεολογική φυσιογνωμία. Μόνον μετά τον τραγικό εμφύλιο, διαπιστώθηκε η ανάγκη αντιμετωπίσεως της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας και για τον λόγο αυτόν το Σύνταγμα του 1952, που κατέθεσε ο Νικόλαος Πλαστήρας, περιέλαβε πρόνοια [άρθρο 16] που προέβλεπε παιδεία «επί τη βάσει των κατευθύνσεων του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού». Η ιδέα ευτελίσθηκε από την οικτρή δικτατορία των συνταγματαρχών και στη μεταπολίτευση επιχειρήθηκε η υποκατάστασή της από το «ευρωπαϊκό ιδεώδες» - τόσο αβαθές ώστε σαρώθηκε κυριολεκτικώς από τα κόμματα της άκρας δεξιάς, που αποτελούν την παθογένεια της συντηρητικής ιδεολογίας.
Δεξιά φυσιογνωμία δεν οικοδομείται με ύβρεις και αγοραίο πολιτικό λόγο, με επιθέσεις απλώς εναντίον του ΚΚΕ ή του ΣΥΡΙΖΑ. Η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας είναι εκ των πραγμάτων αναντίστοιχη με την ιδεολογία και τους πρακτικούς στόχους της «λαϊκής δεξιάς». Ας μην τρέφουμε αυταπάτες. Η ανασυγκρότηση της Δεξιάς είναι γιγαντιαίο εγχείρημα. Το πρόβλημα δεν επιλύεται απλώς και μόνον με τακτικισμούς, ή κάποιους κλόουν της πολιτικής σκηνής.