ZEZA ZHKOY
(Πηγή : http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_25/06/2011_447023. Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 25.6.2011)
Η επίλυση των κρίσεων στο τραπεζικό σύστημα ήταν ανέκαθεν δύσκολη υπόθεση. Στην Ευρώπη, το πρόβλημα αυτό εντείνεται από τις διασυνοριακές σχέσεις των χωρών. Οι κυβερνήσεις είναι αλληλεξαρτώμενες στη λήψη καίριων αποφάσεων.
Η παράλυση στη χάραξη πολιτικής διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αναποτελεσματική λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, παράγοντας που αναχαίτισε δραματικά την ανάκαμψη των οικονομιών της ηπείρου. Μια ακόμη δραματική συνέπεια της αλληλεξάρτησης στη λήψη αποφάσεων είναι η επαναλαμβανόμενη τακτική της διάσωσης κρατών.
Ισως να είναι πλέον απαραίτητο να γίνει και ένας καταμερισμός του βάρους τραπεζικής εξυγίανσης, με τη συμπαράσταση κρατών-μελών όπως συνέβη με την Ιρλανδία. Διαφορετικά, θα εφαρμόζονται πολιτικές που θα είναι όμηροι ενός άρρωστου τραπεζικού συστήματος, δεσμεύοντας ακόμη περισσότερα χρήματα των φορολογουμένων και απειλώντας την πολιτική υπόσταση της Ε. Ε.
Το υπέρογκο δημόσιο χρέος στην Ελλάδα υποδηλώνει ότι είναι απαραίτητη μια αναδιάρθρωσή του. Αλλά οι συστημικές αντιδράσεις που θα προκαλούνταν από μια τέτοια απόφαση στις τράπεζες της Ελλάδας και της δυτικής Ευρώπης θα ήταν ενδεχομένως ανεξέλεγκτες. Πολλοί ήταν εκείνοι που μιλούσαν για αναδιάρθρωση, αυτή τη φορά, του χρέους των ιρλανδικών τραπεζών. Αλλά, μια τέτοια απόφαση θα έπληττε όσες τράπεζες έχουν επενδύσει σε ιρλανδικά τραπεζικά ομόλογα, σπέρνοντας τον πανικό στον κλάδο. Ετσι, αποφασίστηκε η διάσωση των ιρλανδικών τραπεζών στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης Ε.Ε. - ΔΝΤ για ολόκληρη την οικονομία. Αυτές οι αποφάσεις κρίθηκαν αναπόφευκτες υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες.
Αλλά οι ειδικοί επισημαίνουν πως αυτό που χρειάζεται είναι η αποκάλυψη της αληθούς εικόνας των τραπεζικών ισολογισμών. Μετέπειτα θα πρέπει να γίνει, εκεί όπου είναι απαραίτητο, αναδιάρθρωση κεφαλαίων και χρέους σε μεγάλες τράπεζες υπό την εποπτεία των κυβερνήσεων. Ετσι αντέδρασαν οι ΗΠΑ στην τραπεζική κρίση των δεκαετιών ’80 και ’90, η Σουηδία το 1992 - 93, η Ιαπωνία το 2002 - 03 και οι ΗΠΑ ξανά με τα τεστ αντοχής των τραπεζών το 2009.
Η Ε.Ε. δεν αντέδρασε ανάλογα. Ο πρώτος γύρος των τεστ αντοχής πέρασε απαρατήρητος τον Σεπτέμβριο του 2009 εφόσον δεν δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα. Τον Ιούλιο του 2010, κάτω από τις πιέσεις της κοινής γνώμης και των αγορών, τα αποτελέσματα των τεστ δόθηκαν στη δημοσιότητα αλλά δεν βοήθησαν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Ο τρίτος γύρος των αποτελεσμάτων αναμένεται σύντομα.
Την ευπάθεια των ελληνικών τραπεζών, ακόμα και στην περίπτωση που η χώρα μας λάβει τελικά το νέο πακέτο βοήθειας, επισημαίνει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal. Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι οι εγχώριες τράπεζες είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας, στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί haircut στα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, ενώ υπογραμμίζει ότι η μεγαλύτερη άμεση πρόκληση είναι η ρευστότητα. Σύμφωνα με την εφημερίδα, η έκθεση των ελληνικών τραπεζών σε κρατικά ομόλογα κυμαίνεται από το 72% της Marfin Popular Bank και φτάνει το 218% (Εθνική Τράπεζα).
Στην περίπτωση που το haircut στα ελληνικά ομόλογα φτάσει το 40% το 2013, οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν συνολικά 8,4 δισ. ευρώ για να φτάσουν σε δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 8%.
